Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Oxalis articulata & Iris foetidissima

fotò
fotò
Crousadello(-articulado)

Oxalis articulata

Oxalidaceae

Noms en français : Oxalis articulée, Oxalide articulée.

Descripcioun :
Planto renadivo, basso en mato. Se recounèis à si flour roujo que vènon d'ouro à la primo e à si fueio tipico di tres fuioun que dounon d'èr à un tréulet bastard e bourrihudo di dous coustat. Nous vèn d'Americo dóu miejour (Brasil) pèr pimpa li jardin.

Usanço :
Li crousadello, coume lou pan-de-cougiéu, Oxalis acetosella, dounon un goust acidula au manja. Poudès n'en garni vosto ensalado o vòsti soupo. Pamens fau pas trop n'en prendre malodi l'acide óussali qu'èi pas bon pèr li ren.

Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Oxalis
Famiho : Oxalidaceae


Ordre : Oxalidales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 18 mm
Flourido : Printèms Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Janvié à Decèmbre

Liò : Champ - Escoumbre e proche dis oustau - Ermas
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Oxalis articulata L., 1753

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Oxalis articulata & Iris foetidissima

RR
C
ges
R
C
ges
ges
ges

Coumpara Crousadello(-articulado) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò